Atypical is een nieuwe serie van Netflix over autisme. Op verschillende manieren kom je momenteel in aanraking met ASS. Het autisme spectrum stoornis staat vol in de belangstelling. Niet alleen in Amerika, maar ook hier in Nederland. Met het programma “Het is hier autistisch” van Fillemon Wesseling is er een grote bal gaan rollen op de Nederlandse tv, maar het is ook al voorbij gekomen onder de deelnemers van “De undatebles”. Doordat autisme in mijn leven een rol heeft en dagelijks aanwezig is, ben ik zeer benieuwd naar hoe de serie dit op pakt. Daarom zal dit een hele persoonlijke review worden van Atypical.
Atypical
In Atypical volg je Sam. Een jongen die is gediagnostiseerd binnen het autisme spectrum. Hij is extreem beschermend opgevoed door zijn moeder, zijn zus Casey plaagt hem graag, maar niemand anders mag aan Sam komen en zijn vader kijkt toe vanaf de zijlijn. Sam laat aan zijn therapeut, Julia, en ouders, Elsa en Doug Gardner, weten dat hij het tijd vindt voor een vriendin. Zijn therapeut moedigt hem aan, maar zijn moeder is er minder blij mij. De wereld buiten haar veilige nest is gevaarlijk en niet te begrijpen voor Sam, in haar ogen. Naast het volgen van het leven van Sam, heeft ieder personage zijn eigen leven en dus problemen en keuzes.
Trailer Atypical
Cast Atypical
Sam wordt gespeeld door Keil Gilchrist, een jonge, Engels/Canadese acteur die dankzij zijn dramaleraar professioneel is gaan acteren. Keil voelde al jong dat hij een passie had voor acteren en vanaf zijn 11de verscheen hij dan ook voor de camera. Hij heeft zijn eerste bekendere rol gekregen toen hij 14 was, in The Winner van Fox. Ondertussen heeft hij een aardige rij aan tv-verschijningen en filmrollen op zijn naam staan en dan nu de hoofdrol in de serie Atypical. Zijn moeder, Elsa Gardner, wordt gespeeld door Jennifer Jason Leigh. Jennifer is net als Keil op de jonge leeftijd van 11 begonnen met het maken van series en films. Ze is vooral bekend geworden na haar rol in Fast times at Ridgemont high, met oa Sean Penn en Nicolas Cage. Naast actrice is Jennifer ook producer, regisseuse en scriptschrijfster.
Sam’s vader, Doug Gardner, wordt gespeeld door Michael Rapaport. Michael is een veelzijdige acteur en dat is terug te zien in zijn credits. Hij is zowel acteur als stand-up comedian. Dit is terug te vinden in de rollen. Hij heeft serieuze rollen op zijn naam staan, maar heeft ook meegewerkt aan komedies van Eddy Murphy (Metro) en Hitch met Will Smith. Zijn bekendste rol is waarschijnlijk in Boston Public. De rol van Casey wordt gespeeld door Bridgette Lundy-Pain, een actrice die nog niet zo lang bezig is. Pas 2 jaar is ze bezig met acteren en ze ziet dit zelf ook als bij baan, naast haar muziekcarrière. Ze maakt met haar band “Suctitle pride” namelijk improvisatie muziek.
Andere belangrijke karakters zijn Julia, de therapeut van Sam, gespeeld door Amy Okuda (bekend van How to get away with murder). De beste vriend van Sam Zahid, gespeeld door Nik Dodani (bekend van stand-up comedy werk op oa. BuzzFeed), schoolgenootje Paige die gespeeld wordt door Jenna Boyd. Een jonge actrice die niet alleen acteert, maar ook houdt van kustschaatsen en hier bedreven in is.
Mijn ervaring met Atypical.
Doordat ik zelf te maken heb met ASS in mijn leven, was ik nieuwsgierig en huiverig tegelijkertijd. Je weet nooit wat ze gaan doen, welk aspect ze gaan pakken en hoe ze het gaan tonen. Wordt het gedramatiseerd, gepersifleerd, belachelijk gemaakt of is het juist educatief. De reviews die ik op tv zag en online waren of lovend of bekritiserend. Wat ik wel bijzonder vind, is het feit dat vooral mensen die met ASS te maken hebben, dingen herkenen en de serie prijzen. Dit zorgde er bij mij voor, dat ik ervoor koos de serie te gaan kijken en zelfs mijn Netflix opnieuw te activeren.
Voor een deel is het bijna te verwachten dat de hoofdpersonage, Sam, wordt neergezet als een nerdy jongen die naast school werkt in een computerwinkel. Brilletje op, slungelig en het haar zo strak mogelijk naar een kant gekamd. Is dit direct een link naar ASS? Het lijkt erop dat binnen de technologische en wetenschappelijke wereld het aantal mensen met ASS hoger is, toch is dit wetenschappelijk nog nooit echt vastgesteld. Als ik bij ons thuis kijk, dan is de kennis van computertechniek inderdaad ook heel erg hoog, toeval, geen idee. Handig, dat zeer zeker, maar van een slungelige nerd is geen sprake. (vind ik)
Tijdens de eerste aflevering is het een verademing door alle herkenning en ook een bepaalde leerzaamheid rond ASS. Tijdens de rest van het seizoen komt dit iets meer langs de zijlijn te staan. Er komen meerdere punten die onderdeel kunnen zijn van ASS aanbod. Zoals tics, mede om jezelf tot bedaren te brengen of om jezelf te kunnen focussen, het mogelijke gebrek aan empathie en niet herkennen van emoties in bijbehorende situaties. Wat ook een belangrijke factor is, is de invloed van een ASS diagnose op de rest van het gezin. Bij ons thuis is er sprake van een diagnose op latere leeftijd, dus van invloed op de rest van het huishouden is er niet. We zijn met zijn tweetjes, maar ook dan is er wel een bepaalde vorm van invloed op het leven.
Het was mooi om te zien dat behaalde aspecten voor ons herkenbaar zijn. Wij hebben ook te maken met gevoeligheid van bepaalde stoffen en materialen bij contact op de huid. Al kan mijn man wel tegen de leuning van de stoel in een bus gaan zitten, bij hem zijn het weer andere spullen die niet fijn zijn. Wat een hele bizarre en onverwachtse raakvlak is, is de fascinatie voor Antarctica. Mijn man zou hier ook dolgraag heen willen, ik word al gek bij het idee van alleen maar kou en wit om me heen. Het reikt bij hem niet zover als bij Sam, dat hij alles weet over de dieren die daar leven, etc. Toch was de manier waarop Sam spreekt over dit onderwerp herkenbaar. De passie, liefde en gedrevenheid spat er op zijn eigen manier van af.
De invloed op het gezin vond ik heftig weer gegeven. Bij ons is de diagnose nu een paar jaar bekend en natuurlijk heeft dat zo zijn invloed. In de serie lijkt het een bijna ondraagbare diagnose. Een moeder die overbezorgd wordt, kan altijd, dit heeft niet perse wat te maken met ASS. In de serie komt dit bij mij wel zo over. Een vader die langs de zijlijn staat, mede door keuzes uit het verleden, is ook een situatie die in ieder gezin voor kan komen. Dit is niet een vast gegeven bij ASS. Natuurlijk snap ik wel dat je dramatiek en andere verhaallijnen aan een serie moet toevoegen om het pakkend te houden. Alleen op deze manier vond ik het af en toe stekend.
Mijn conclusie over Atypical
Als eerst heb ik hoe dan ook enorm genoten van deze serie. Online worden er vergelijkingen gemaakt met de serie “Life goes on“. Hierin draaide het om een gezin waarvan een van de kinderen het syndroom van down had. Deze rol werd gespeel door Chris Burke, een jongen met het syndroom van down. Er wordt aangegeven dat ze voor de rol van Sam ook een “echte” autist hadden kunnen/moeten gebruiken. Hier zie ik echter een groot verschil. Het syndroom van down kent ook een sterk uiterlijk kenmerk. Dat is bij ASS niet het geval, dus wie zegt of Keil wel of geen ASS-er is? Verval je dan zelf niet in oordeel en veroordeling?
Ja, van tijd tot tijd wisselt het niveau van ASS. Je hebt functionerend en niet functionerend ASS en dan binnen functionerend nog weer laag, normaal tot hoog. Sam lijkt van tijd tot tijd te wisselen. Dan is hij verbaal heel sterk en snapt hij situaties, andere momenten weer niet. Dit komt niet door de acteer kwaliteiten van Keil, maar door het script. De script schrijvers bepalen wat het karakter zegt. Wat ik wel heel mooi vind is de manier waarop Casey haar broer staande probeert te houden op school en over hem waakt. Je ziet de enorme zwaarte van deze taak en de impact die dit heeft op haar eigen leven en keuzes. Dit kan ik me persoonlijk ook best voorstellen en dit wordt mooi weergegeven.
Tot slot vind ik het een goede manier van Netflix om ASS onder de aandacht te brengen en via oa de therapeutische gesprekken een beetje inzage te geven in de (dagelijkse) problematiek waar een ASS-er tegen aan kan lopen. Niet iedere ASS-er is gelijk, maar bv overprikkeling door geluid, rumoer en licht is bijna altijd aanwezig. Deze serie vind ik hoe dan ook een aanrader, ik heb de hele serie in een keer gekeken. Situaties die voortkomen door het ASS kunnen humoristisch zijn. Als je hier maar open voor staat en nuchter in bent. Het letterlijke opvatten van opmerkingen kan een enorm grappige uitwerking hebben. Het is niet allemaal zwaar en deze knipoog komt ook aanbod in de serie. Het leerzame aspect is voor mij een hele grote bonus en ik hoop dat mensen dit er ook in zullen zien.
Mijn cijfer voor Atypical: 8,5
De ervaring en conclusie van mijn man over Atypical
De serie was op meerdere vlakken bijzonder. Het heeft een aantal punten naar voren gebracht, die voor hem herkenbaar zijn. Sommige situaties zorgde voor herkenning. Denk daarbij aan de uitwerking van een drukke en rumoerige omgeving. Toen Antarctica voorbij kwam, was dat een grote: ‘He, wat grappig.’ moment. Een andere vorm van herkenning komt, wanneer je een aspect ziet en je de link zelf nog niet hebt gelegd. Door de serie is er nog een aspect van ASS ontdekt die hier thuis ook speelt. Dat is het punt dat een zin uit bv een gesprek langdurig kan blijven rond zingen in zijn hoofd. Niet zo sterk als bij Sam, maar het was wel een ontdekking.Op het moment dat je dit dan terug ziet in de serie, helpt dit met de acceptatie voor wie je bent. Al met al was het een serie vol herkenning, erkenning, acceptatie en begrip. Dit alles gebracht met een mooie dosis humor.
Het cijfer van mijn man voor de serie: 8,0
IMDB: 8,4
Metacritic: 65
10 Comments
Lijkt me ook de moeite om te zien! Ik ben momenteel nog vol op “13 reasons why” aan het binge watchen 🙂
Die staat bij mij op het nog te lezenlijstje. Al lijkt het me wel heel heftig.
Denk niet dat het mijn ding is, maar wel goed dat ze het in de aandacht brengen 🙂
Ik heb het hele seizoen met mijn dochter gekeken die ook hoog functionerend autisme heeft. Veel was herkenbaar, vooral het labelen van de groepjes.. maar veel ook niet.
Wat goed dat er eindelijk een goede serie hierover is. Ik heb ervan gehoord, maar de serie nog niet gezien. Zodra ik er tijd voor heb, ga ik ervoor zitten. Bedankt voor je uitgebreide review.
Ik ken deze serie nog niet. Als ik terug ben van vakantie ga ik hem eens opzoeken
Dit klinkt wel als een serie voor mij! Ik ga eens kijken of ik hem ergens kan vinden. Dank je wel voor de tip.
Wel grappig, bij JJL moet ik direct aan Single White Female denken en bij Michael Rapaport direct aan Friends… LOL
Ik werk veel met kinderen met ASS, dus ga deze serie zeker eens bekijken! Wat een mooie persoonlijke review!
Toch eens zien. Mijn zoontje heeft PDD-Nos en fladdert soms nog. Ook zijn haar moet in de scheiding 🙂 en computers? Tja, ach… wie niet? Ben benieuwd, mooi geschreven.
Lijkt mij een goeie serie, ken hem niet maar zeker een aanrader denk ik voor iedereen die er mee te maken heeft!